Niedoceniani

„Tłumacz jest jak szyba” – jednogłośnie doceniają ten zawód eksperci, którzy potrafią nie tylko zauważyć wspaniały kunszt pisarza, ale również bezbłędny przekład. Wtedy nie dostrzegamy jego pracy. Jest jak sędzia na boisku piłkarskim, jak komentator w trakcie transmisji czy lektor w trakcie filmu czy obsługa podczas wesela. Niezauważalny. Niedoceniany. Nieoceniony.

Jego praca bywa kilkumiesięczną udręką. Można nawet pokusić się o stwierdzenie, że tłumacz piszę książkę tak naprawdę od nowa. Idealnie w tej sytuacji pasuje powiedzenie: „Tłumaczenie jest jak kobieta: albo piękne, albo wierne”. Tłumacz bywa przewodnikiem, który przeprowadza nas przez całą książkę, bez uszczerbku na zdrowiu. Ufamy mu i dajemy się porwać fabule, nie potykając się po drodze o kolejne niejasności czy błędy językowe. Czy można jednak przewodnika nazwać artystą? Czy jego przekład to twórcza praca? Już spieszymy z wyjaśnieniem.

Gdyby tłumacza nazwać rzemieślnikiem, który tylko zastępuje słowo innym słowem, to przecież moglibyśmy poprosić o pomoc nowoczesny program komputerowy. Byłoby to rozwiązanie tańsze i szybsze. Szach mat sceptycy! Żeby przekazać pięknie napisane dzieło, należy pięknie pisać. Można opowiedzieć historię topornie, ale można również posługując się wyrazistym czy poetyckim stylem. Opowiadamy o kapitalnym posługiwaniu się słowem zagranicznego autora, zapominając, że pod tym pięknym płaszczykiem kryje się ktoś jeszcze.

Zachowując wszelkie proporcje, w ten sposób można porównać grę zdolnego aktora i scenarzysty, który te słowa wcześniej posklejał w piękną całość. Czy gra aktora to odtwórczość? Chyba wszyscy pokręcicie znacząco głową. Są tłumacze, którzy posiadają talent do przekładu, ale są również tacy, którzy potrafią zepsuć każdą piękną opowieść. Autor odpowiada za całą treść, ale emulowanie stylu to nie lada sztuka. Rzemieślnik sobie nie poradzi. To nie tylko zwykły przekład z języka na język, ale również z kultury na kulturę. Ze „zwykłego” tłumaczenia należy wydobyć poezję.

Pozdrawiamy, Btdservices.pl